Uprawa bazylii jest stosunkowo łatwa i satysfakcjonująca, niezależnie od tego, czy mamy do dyspozycji duży ogród, mały balkon, czy tylko parapet w kuchni. Oto szczegółowe wskazówki, jak się zabrać za uprawę bazylii na swój talerz.
Wybór Miejsca i Podłoża
To jedno z najważniejszych rzeczy, gdyż zarówno podłoże jak i miejsce mają wpływ na wzrost oraz zdrowie rośliny. Zwłaszcza stanowisko powinno być dobrane ze szczególną troską.
Stanowisko
Bazylia potrzebuje dużo słońca, co najmniej 6-8 godzin dziennie. Najlepiej wybrać miejsce, które jest dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatru.
Bazylia rosnąca w słońcu ma o wiele mocniejszy aromat niż ta w cieniu.
Podłoże
Bazylia preferuje żyzną, dobrze przepuszczalną glebę. Można jednak użyć standardowej ziemi ogrodniczej wzbogaconej kompostem lub specjalnej mieszanki do ziół. Warto dodać trochę piasku.
Siew i Sadzenie
Możemy w sklepie ogrodniczym kupić gotowe sadzonki i nie bawić się w sianie nasion, ale to dużo droższa impreza.
Siew nasion
Nasiona bazylii można wysiewać bezpośrednio do ziemi po ostatnich przymrozkach lub wczesną wiosną w pomieszczeniu. Rozsiewaj nasiona na powierzchni gleby, lekko je przykrywając cienką warstwą ziemi.
Po napęcznieniu nasiona bazylii zmieniają kolor na jasnoszary.
Produkcja rozsady
Osobiście nie próbowałam siewu prosto do ziemi. Zawsze robię rozsadę w małych doniczkach, a potem pikuję do osobnych. Nasiona długo wschodzą, a po nabraniu wody pęcznieją i robią się białe z wierzchu. Po wysianiu nasion dobrze jest przykryć je folią lub kloszem, aby stworzyć efekt cieplarniany i utrzymać wilgoć.
Przesadzanie
Gdy sadzonki osiągną około 5 cm wysokości i mają 2-3 pary liści, można je przesadzić do większych doniczek lub bezpośrednio do ogrodu. Zachować najlepiej odstępy około 25-30 cm między roślinami. Można wyłożyć glebę kartonem i w dziury w nim zrobione wsadzać rośliny. Wtedy odpadnie nam żmudne plewienie.
Pielęgnacja bazylii
Każda roślina po posadzeniu wymaga doglądania. Chyba tylko te zwane chwastami rosną jak na drożdżach.
Podlewanie bazylii
Bazylia wymaga regularnego podlewania, ale nie lubi przelania. Gleba powinna być stale wilgotna, ale nie mokra. Najlepiej podlewać rośliny rano, aby liście miały czas wyschnąć przed nocą. Rozłożona tektura zmniejsza utratę wilgoci z gleby, przez co można o wiele mniej podlewać.
Nawożenie bazylii
Stosować można nawóz co 4-6 tygodni, aby zapewnić roślinom odpowiednie składniki odżywcze. Można użyć kompostu lub specjalnego nawozu do ziół. Ja jednak preferuję uprawę ziół bez nawozów, najwyżej przy sadzeniu daję kilka garści kompostu. Na glebach lekkich, ubogich warto nawet w czasie wegetacji zastosować dobrej jakości kompost.
Przycinanie bazylii
Regularne przycinanie bazylii zachęca roślinę do rozkrzewiania się i wytwarzania liści. Obcinać najlepiej wierzchołki roślin, gdy mają około 15 cm wysokości, tuż nad parą liści. Usuwać warto również kwiaty, aby roślina skupiła się na produkcji liści.
Jest też odmiana bazylii sałatkowej, która ma ogromne liście o delikatnym aromacie.
Ochrona przed szkodnikami i chorobami bazylii
Bardzo rzadko zdarzyło mi się widzieć bazylię z oznakami choroby. Było to chyba tylko raz, jak zostawiłam ją na dłuższy czas w cienistym miejscu, złapała wtedy paskudnego mączniaka i wylądowała w kompoście.
Szkodniki bazylii
Bazylia może być atakowana przez mszyce, przędziorki i inne szkodniki. Regularnie sprawdzaj rośliny i stosuj naturalne środki ochrony, takie jak mydło owadobójcze lub olejki. U mnie jednak największą zmorą są nagie rude ślimaki luzytańśkie, które potrafią w jedną noc zjeść bazylię do samego korzonka.
Choroby bazylii
Unikając nadmiernego podlewania, można zapobiec chorobom grzybowym, takim jak mączniak prawdziwy. Istotne jest też zapewnienie roślinom dobrej cyrkulacji powietrza.
Dla lepszego przewiewu można sadzić bazylię w rzędach wschód – zachód.
Zbiór i przechowywanie bazylii
Na bieżąco używam do pesto świeżych liści oraz delikatnych łodyżek. Stare, zdrewniałe pędy mają też jeszcze sporo aromatu, więc lądują w butelce z oliwą, która po kilku tygodniach nabiera bazyliowego aromatu.
Olej bazyliowy używam jako dodatek do chleba i serów dojrzewających.
Zbiór
Liście bazylii można zbierać już po 6-8 tygodniach od siewu. Zbieraj liście regularnie, aby zachęcić roślinę do dalszego wzrostu. Zbieraj liście od góry rośliny, aby promować rozkrzewianie.
Przechowywanie
Świeże liście bazylii można przechowywać w lodówce, owinięte wilgotnym ręcznikiem papierowym lub umieszczone w szklance z wodą. Można także suszyć liście bazylii w przewiewnym miejscu lub zamrozić je w kostkach lodu z wodą lub oliwą. Mielę też liście z oliwą i zamrażam w kostkach lodu, które później przekładam do woreczka i używam do sosów.
Uprawa bazylii w doniczkach
Bazylia doskonale rośnie w doniczkach, co czyni ją idealną rośliną do uprawy na balkonach, tarasach lub parapetach. Wielkość doniczki powinna być dostosowana do ilości roślin, na jedną należy przeznaczyć miejsce o głębokości i szerokości co najmniej 20-30 cm, z otworami drenażowymi na spodzie.
Uprawa bazylii to doskonały sposób na zapewnienie sobie stałego dostępu do świeżych, aromatycznych liści, które można wykorzystać w kuchni. Dzięki odpowiedniemu stanowisku, regularnej pielęgnacji i przycinaniu, bazylia będzie rosła bujnie i obficie, dostarczając smaku i aromatu przez całe lato. Nadmiar roślin można zasuszyć lub przechować w inny sposób, aby w zimie mieć dostęp do wysokiej jakości ziół z własnego ogrodu czy balkonu.
Przepięknie kwitną i są łatwe w uprawie. Szkoda że są tak rzadko sadzone w ogrodach.