Fasola to roślina pochodząca z cieplejszych rejonów. Dokładniej z Ameryki Środkowej. Tam była uprawiana przez Indian. Do nas zawędrowała kilka wieków temu, ale jej smak oraz łatwość w uprawie podbiły serca i talerze wszystkich.
Fasolkę szparagową dzielimy na pnącą i karłową. Oba rodzaje występują w wielu odmianach. Jedne z najlepszych to:
- fasolka z orzełkiem – nadaje się zarówno na suche ziarno, do jedzenia w strąkach – nie posiada włókien – oraz na świeże ziarno, karłowa;
- fasolka piesza czerwona prążkowana – nazwa odmiany jest w zależności od rejonu różnie podawana, jej ziarna są bardziej pękate od tej z orzełkiem i mniejsze, zastosowanie jak powyżej, pnąca;
- masłowa – odmiana fasoli bardzo stara, smaczna, długo nie ma włókien, również zastosowanie jak obie powyżej, pnąca;
- regionalne odmiany fasoli – jeszcze niekiedy można spotkać regionalne odmiany fasoli szparagowej, są one dobre ze względu na to, że przetrwały tylko te, które były łatwe w uprawie, smaczne i odporne na choroby.
Siew fasoli szparagowej
W zasadzie fasolę szparagową możemy siać już na początku maja. Okrywając rzędy włókniną ochronimy ją przed niskimi temperaturami. Możemy też w międzyrzędziach położyć fermentujący kompost i po 15 maja zebrać go.
Wymagania fasoli
Fasola lubi wilgotną i przepuszczalna glebę. Stanowisko powinno być słoneczne i w miarę osłonięte od wiatrów. Pędy na tyczkach mogą od mocnych wiatrów zamierać. Na początku wegetacji warto podlać ją gnojówką z pokrzyw, a jeszcze lepiej z mniszka, która zawiera oprócz azotu również inne pierwiastki.
Drugi raz warto zasilić ją w fazie kwitnienia. Podlewamy zawsze rozcieńczonym nawozem po deszczu ewentualnie przed podlewaniem.
Ostatni siew fasolki szparagowej
Ostatni raz można siać fasolkę szparagową karłową w połowie lipca. Jednak wtedy warto przyśpieszyć siew mocząc ją przez noc w wodzie.
Fasolka szparagowa tyczna
Siejemy w rzędzie ewentualnie w tzw. gniazda gdzie wrzucamy po około 8-10 sztuk ziaren. Można więcej jeśli mamy mniej pewne ziarno. Od razu też w środku mocujemy tyczkę. Warto je górą łączyć na krzyż aby się nie poprzewracały podczas burzy.
Współrzędna uprawa fasoli
Fasola dobrze rośnie w glebie, w której znajdują się bakterie Rhizobium. Dlatego należy wziąć glebę z miejsc wcześniejszych upraw fasoli z głębokości około 5-15 cm i wymieszać z glebą w miejscu gdzie ma być siana fasolka.
Fasolę tyczną dobrze jest uprawiać wraz z dynią, która płożąc się nie dopuszcza do rozwoju chwastów. Warto poczytać o współrzędnej uprawie fasoli.
Jak przyśpieszyć kiełkowanie fasoli
Najbardziej polecany sposobem jest moczenie w wodzie przez 8 godzin ziaren. Po tym czasie należy wodę odcedzić. Jeśli nie można od razu siać, należy je nakryć i wysiać do 3 dni. W tym czasie wykształci się już korzeń, ale to nic nie szkodzi.
Fasola lubi ciepło i jak uda nam się podgrzać przy wczesnym siewie ziemię to tym szybciej ruszy. Dlatego można rzędy nakryć fermentującym kompostem i tuż przed siewem zgarnąć go.
Uprawa fasolki nie jest trudna, warto jednak pilnować aby miała ciepło i mokro, w takich warunkach najlepiej wiąże strąki. Fasola nie jest zbyt często atakowana przez choroby ale czasem może się pojawić antraknoza fasoli czy mączniak, warto od razu opryskać wyciągiem z czosnku.
Szkodnikami najistotniejszymi fasoli są:
- strąkowiec fasolowy – niszczy ziarna, ale rozwija się w temp powyżej 10 st. C, chore ziarna eliminujemy;
- ślimaki – lubią sobie pojeść młode pędy, należy je zbierać rano po rosie, a na około fasoli sypać popiół drzewny, nie sól!
- dziczyzna – jest niestety ale niezłym amatorem fasoli, lubią ją zarówno sarny jak i zające, przed nimi chronią puszki rozwieszone na sznurku tak aby się o siebie obijały.
Uprawa fasoli nie jest trudna. Nawet jak mamy mały ogródek to możemy bez obaw wzdłuż ogrodzenia zamiast tui co roku siać fasolkę. Może ona także z powodzeniem służyć jako letnia osłona na trejaże czy kratki. Nawet w duecie z różami.
Przepięknie kwitną i są łatwe w uprawie. Szkoda że są tak rzadko sadzone w ogrodach.