Wilec ziemniaczany czyli batat: uprawa w ogrodzie i zastosowanie w kuchni

W warunkach klimatycznych Polski z powodzeniem można uprawiać bataty czyli słodkie ziemniaki zwane tudzież wilcem ziemniaczanym. Największym wyzwaniem jest przygotowanie zdrowych sadzonek batatów, które można wysadzić na przygotowane miejsce.

Bataty to ozdobna roślina balkonowa oraz.. warzywo

W sklepach ogrodniczych czy na targach można znaleźć sadzonki batatów jako roślin ozdobnych! Posiadają piękne, sercowate liście kolorze burgundowym (odmiana o pomarańczowym miąższu) lub jasnozielonym (odmiana o jasnym miąższu).

Zamiast na balkon można je z powodzeniem posadzić na grządkach i czekać na smaczne bulwy.

Ozdobne liście wilca ziemniaczanego to często spotykany komponent zestawów

Miejsce do sadzenia batatów

Słodkie ziemniaki to smaczne warzywo, z batatów można przygotować wiele smacznych dań. Nadają się też do przetworów.

Przygotowanie miejsca do sadzenia słodkich ziemniaków należy zacząć od wyboru stanowiska. Powinno ono być:

• słoneczne;
• łatwe do podlewania;
• wilgotne, ale bez zastoisk wodnych.

Ważne aby mieć do niego łatwy dostęp w celu sprawdzania czy rośliny nie zostały zaatakowane przez szkodniki lub choroby.

Przygotowanie gleby pod bataty

Wybrane słoneczne miejsce w ogrodzie pod słodkie ziemniaki należy wzbogacić w dobrze rozłożony kompost. Jeśli jest na to czas można rozłożyć kilka 3-4 warstwy kartonów bez nadruków i przykrywać koszoną trawą.

Wiosną takie miejsce można delikatnie przekopać, aby pozbyć się pędraków i wmieszać kompost. Odczyn ziemi pod bataty powinno być lekko kwaśne w okolicy 5,5 pH.

Przygotowanie sadzonek batatów

Słodkie ziemniaki najlepiej sadzić z sadzonek, które można zakupić w odpowiednim terminie. Jeśli dysponuje się miejscem, można je przygotować samemu. Zacząć należy przygotowanie sadzonek w styczniu. W tym celu potrzebujemy:

• pojemnika z dziurkami, dużej doniczki;
• podstawki pod pojemnik;
• trocin, liści lub piasku albo mieszanki tych trzech;
• batatów.

Umieszczamy bulwy w pojemniku wypełnionym trocinami czy innym wypełniaczem. Nawadniamy aby utrzymać stałą wilgotność. Przykrywamy folią i odstawiamy w ciepłe miejsce (20-26^o C). Jak pojawią się listki należy zdjąć folię, zaczynając od odchylania przez kilka godzin dziennie.

Kiedyś sadzić sadzonki batatów na miejsce stałe

Kupione lub wyhodowane sadzonki batatów wysadza się na miejsce stałe po połowie maja, kiedy miną przymrozki.

Przygotowanie sadzonek wilca ziemniaczanego w domu

Wykiełkowane sadzonki batatów należy uciąć 2-3 cm powyżej bulwy, w ten sposób zmniejszy się ryzyko przeniesienia chorób bulw.

Posadzone na miejsce stałe sadzonki batatów należy podlać obficie i okryć na 2-3 dni dziurawym kartonem, aby się dobrze przyjęły.

Jak pielęgnować bataty w ogrodzie

Wbrew pozorom egzotyczne bataty nie są trudne w uprawie. Można je z powodzeniem traktować jak ziemniaki i sadzić na szerokich redlinach.

W uprawie batatów należy zadbać o stałą wilgotność gleby. Najlepiej w utrzymaniu wilgoci wokół batatów sprawdza się ściółka. Można w tym celu wykorzystać skoszoną trawę, niezadrukowane kartony, przekompostowane liście.

Uprawa batatów na grządce podwyższonej

Dobrym sposobem na uzyskanie dużych plonów batatów jest uprawa tych warzyw na grządce podwyższonej. Jeśli zbudowane grządki mają kształt prostokąta to można pod bataty zagospodarować rogi grządki. Dzięki temu zwisające liście rośliny będą dodatkową ozdobą.

Uprawa batatów na redlinach

Przygotowane redliny o wysokości około 25 cm warto przed sadzeniem okryć na 2 tygodnie czarną tkaniną czy folią.

Przed sadzeniem batatów można ją zdjąć, lub wykorzystać jako ściółkę i podczas sadzenia wystarczy wyciąć otwór na krzyż i wsadzić w dołek sadzonkę.

Jeśli czarna tkanina zostanie ściągnięta, to po przyjęciu się sadzonek (około 2 tygodnie) warto okryć redliny ściółką z trawy, liści lub kartonami.

Uprawiając bataty na redlinach sadzimy je co około 30 cm w rzędzie, wysokość redlin powinna być na około 25 cm, przy szerokość około 40 cm.

Zbiór batatów

Bataty nadają się do zbioru w około 70 dni po posadzeniu. Czas dojrzewania słodkich ziemniaków zależy od odmiany i pogody oraz jakości gleby. Mniej więcej po 2-3 miesiącach można zacząć sprawdzać bulwy batatów, czy są już odpowiednio wyrośnięte.

Na około 2 tygodnie przed zbiorami przestaje się podlewać bataty i odkrywa ściółkę.

Bataty można wykopywać tak jak ziemniaki. Na małych areałach wystarczy motyka lub pazurki. Bulwy słodkich ziemniaków są sporej wielkości, więc należy robić to ostrożnie.

Wykopane bulwy należy zostawić na kilka godzin w słońcu do obeschnięcia. Po tym czasie warto usunąć resztki ziemi i przełożyć do kartonowych skrzynek.

Przechowywanie batatów

Miejsce do przechowywania słodkich ziemniaków powinno być suche i przewiewne o temperaturze pokojowej czyli od 15-20^o C. Nadaje się do tego spiżarka, kuchenna półka na warzywa czy inne miejsce gdzie temperatura w ziemie nie spadnie poniżej 0^o C.

Co można zrobić z batatów?

W kuchni bataty to świetny dodatek do mieszanki warzyw, ale nie tylko. Słodkie ziemniaki szybko się gotują i są bardzo smaczne. Z batatów można przygotować:

• tosty;
• frytki z batata;
• dodatek do mieszanki warzyw;
• dodatek do gotowych dań;
• z makaronem;
• pasty warzywne do chleba;
• zupy
• sosy;
• zamiast ziemniaków, najlepsze w postaci pieczonej;
• wiele innych zastosowań.

Bataty to warzywo, po które sięga coraz więcej osób. Warto je włączyć do naszej diety jako urozmaicenie. Przy okazji jest to też źródło wielu witamin i minerałów, które są łatwo przyswajalne przez ludzki organizm. Tym bardziej, że uprawa batatów nie jest zbyt trudna, dzięki wyżej podanym rozwiązaniom. Warto też zaznaczyć, że bataty nie mają jeszcze tyle szkodników naszym środowisku co inne warzywa. Dlatego zróżnicowane uprawy gatunkowo dają większą gwarancję powodzenia w uzyskaniu plonów.

Źródła:

Zdjęcia: pixabay.com, własne

Poradnik działkowca, pod red. F. M. Bradleya, Warszawa 2003